Thừa cân béo phì ở trẻ: Giải quyết làm sao cho đúng?

Hiện nay, tỷ lệ thừa cân béo phì dưới 5 tuổi tại các đô thị lớn là 6%, với tổng số 86.000 trẻ. Tình trạng trẻ em thừa cân béo phì ở một số thành phố của Việt Nam đã ở mức cao so với trung bình của châu Á và các nước đang phát triển. Điển hình nhất là tại Thành phố Hồ Chí Minh có tỷ lệ 9,6% trẻ em bị thừa cân, béo phì, ở khu vực trung tâm thành phố thì mức tỷ lệ này lên tới trên 12%, trong khi mức trung bình toàn cầu khoảng 6,9%.

Vậy thừa cân béo phì gây ra những hậu quả gì, nguyên nhân do đâu mà có tình trạng này và cách để giải quyết vấn đề này cho trẻ em như thế nào, mời bạn đọc của pqanamdinh.com tham khảo bài viết dưới đây.

Ảnh hưởng đến sức khỏe khi trẻ bị thừa cân béo phì

Trẻ béo là không tốt, vì béo phì ở trẻ em là yếu tố nguy cơ cho béo phì ở người lớn. Những người lớn bị béo phì nặng thường có tiền sử béo phì ở tuổi thiếu niên.

Béo phì ở trẻ em ảnh hưởng đến sức khỏe khi trưởng thành, vì người béo phì có nguy cơ cao mắc các bệnh cao huyết áp dẫn đến tai biến mạch máu não, tăng Cholesterol dẫn đến nhồi máu cơ tim, bệnh đái tháo đường, bệnh sỏi mật, bệnh xương khớp, thoái hóa cột sống vì luôn phải chịu đựng sức nặng quá tải của cơ thể và có nguy cơ cao mắc một số bệnh ung thư như ung thư vú, tử cung, tiền liệt tuyến.

Trẻ béo phì thường chậm chạp vụng về, hay bị bạn bè trêu chọc, phân biệt đối xử làm ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý và khả năng học tập của trẻ.

Do đó cần phải phát hiện sớm từ lúc trẻ có nguy cơ bị thừa cân để tim cách phòng chống. Cách tốt nhất để phát hiện trẻ bị thừa cân là luôn theo dõi cân nặng của trẻ, nếu thấy trẻ tăng cân quá nhanh trong một thời gian ngắn thì cần đưa trẻ tới khám tại cơ sở y tế, cân đo, xác định mức độ thừa cân và hướng dẫn trẻ cách tập luyện, ăn uống hợp lý.

Vì sao trẻ bị thừa cân béo phì?

Thừa cân béo phì là tình trạng cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ do hậu quả của sự mất cân bằng năng lượng có nghĩa là năng lượng đưa vào cơ thể có thể vượt quá năng lượng tiêu hao.

• Trẻ bị thừa cân béo phì là do chế độ ăn giàu nặng vượt quá nhu cầu nhất là năng lượng từ chất béo, tuy nhiên ăn nhiều chất đạm, bột đường cũng bị thừa cân béo phì vì các chất này khi vào cơ thể dư thừa đều có thể chuyển hóa thành chất béo dự trữ.
• Ít hoạt động thể lực là yếu tố song hành, nguy cơ cao gây thừa cân béo phì. Trẻ thường dành nhiều thời gian cho hoạt động tĩnh tại như xem vô tuyến, chơi điện từ … nhưng ít tập luyện thể dục thể thao.
• Một số nghiên cứu cho thấy ở những trẻ suy dinh dưỡng thấp còi, trẻ nhẹ cân hoặc cân nặng lúc đẻ quá cao lớn dễ bị thừa cân béo phì.
• Yếu tố di truyền về thừa cân béo phì thì chưa được chứng minh đầy đủ, tuy nhiên trong gia đình nếu cha mẹ bị thừa cân béo phì thì con cái cũng có nguy cơ bị thừa cân béo phì

❓Tại sao không ăn thịt mỡ mà vẫn béo phì?

Nguyên nhân béo phì rất đa dạng và phức tạp, ăn thịt mỡ chỉ là một trong các nguyên nhân gây béo, có thể không ăn thịt mỡ nhưng lại ăn quá nhiều các thức ăn khác như ăn quá nhiều đồ ngọt: đường, bánh kẹo, nước ngọt hoặc ăn quá nhiều chất bột như: cơm, bánh mì cũng gây béo phì.

Vì đường và tinh bột khi vào cơ thể một phần được đốt cháy để cung cấp năng lượng, phần còn lại dư thừa sẽ chuyển thành mỡ, nên dễ bị béo phì.

Tuy không ăn thịt mỡ nhưng hay ăn các món xào, rán, quay nhiều mỡ, ăn quá nhiều dầu cũng gây béo.

Béo phì còn do ít hoạt động thể lực và có thể do yếu tố di truyền nữa.

Cách giảm cân cho những trẻ thừa cân béo phì

Cơ thể trẻ em luôn phát triển và tăng trưởng vì vậy trong điều trị thừa cân béo phì ở trẻ em không được đặt ra vấn đề giảm cân, mà mục tiêu điều trị là giảm tốc độ tăng cân hay tránh tăng cân quá mức để đảm bảo sự phát triển cân đối chiều cao và cân nặng.

Không được bắt trẻ nhịn đói vì nhịn đói mỗi ngày có thể giảm 0,5kg nhưng lại gây thiếu hụt các chất dinh dưỡng, làm giảm khối lượng cơ và rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khả năng học tập của trẻ.

Nguyên tắc chính điều trị thừa cân béo phì ở trẻ em là điều chỉnh chế độ ăn hợp lý kết hợp với hoạt động thể lực:

• Hạn chế ăn các loại bánh kẹo đường mật, kem, sữa đặc có đường, sữa béo. Nhưng có thể uống sữa gầy (sữa bột tách bơ). Khi chế biến thức ăn nên làm các món hấp, luộc hạn chế các món quay, xào, rán.
• Ăn nhiều rau xanh, hoa quả ít ngọt
• Ăn điều độ, không ăn quá no, không được bỏ bữa, không để trẻ quá đói, ăn nhiều vào bữa sáng, không nên ăn vào buổi tối trước khi đi ngủ.
• Khuyến khích trẻ tham gia các môn thể dục thể thao như: chạy, nhảy dây, đá bóng, leo cầu thang, đi bộ, bơi lội, hạn chế xem tivi, video, trò chơi điện tử.
• Thường xuyên theo dõi cân nặng, chiều cao, khẩu phần ăn hàng ngày và thời gian hoạt động của trẻ.

  

❓ Khi trẻ bị béo phì có cần cho dầu mỡ vào bữa ăn nữa không?

Khi trẻ bị béo phì rồi thì chỉ nên hạn chế dầu mỡ trong bữa ăn chứ không phải là cấm ăn dầu mỡ. Vì dầu mỡ ngoài cung cấp năng lượng còn là dung môi hòa tan các loại vitamin tan trong dầu như: vitamin A phòng bệnh khô mắt, giúp trẻ em phát triển thể lực, vitamin D chống bệnh còi xương, vitamin K, vitamin E tham gia vào nhiều chức phận trong cơ thể.

• Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi: vẫn có thể cho 1/2-1 thìa dầu hoặc mỡ vào 1 bát bột hoặc cháo của trẻ tùy theo mức độ béo.
• Đối với trẻ lớn: không nên cho ăn các loại thịt mỡ, da các loại gia cầm như gan, ngan, vịt. Khi nấu các món xào, rán cho ít dầu, mỡ hơn đối với trẻ bình thường.
• Đối với trẻ béo điều quan trọng là vận động để tiêu hao năng lượng chứ không nên nhịn ăn để giảm béo.

Dự phòng thừa cân – béo phì như thế nào?

Dự phòng thừa cân – béo phì chủ yếu là dinh dưỡng hợp lý và tăng cường hoạt động thể lực.

– Đối với trẻ nhỏ dưới 3 tuổi:

• Chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ từ trong bào thai bằng cách chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ khi mang thai.
• Thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ và cho trẻ ăn bổ sung hợp lý.
• Nếu trẻ phải nuôi nhân tạo bằng sữa bột trẻ em thì không nên sử dụng thêm đường hay tinh bột.
• Khẩu phần đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm (chất bột đường + thịt cá đậu đỗ + rau quả + dầu mỡ) giúp trẻ tăng trưởng bình thường.

– Đối với trẻ và vị thành niên:

• Ăn uống hợp lý, đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng để trẻ phát triển bình thường. Khuyến khích trẻ ăn rau quả, hạn chế sử dụng các thực phẩm giàu năng lượng, nghèo vi chất dinh dưỡng và đồ uống nhiều đường.
• Tăng cường hoạt động thể lực với các loại hình và mức độ thích hợp theo lứa tuổi như thể dục nhịp điệu, đi bộ chạy nhảy… Hạn chế xem vô tuyến, chơi điện tử hoặc thức quá khuya.

? Cần theo dõi tăng trưởng của trẻ ở mọi lứa tuổi qua chỉ số cân nặng chiều cao nhằm phát hiện sớm thừa cân – béo phì để kịp thời điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt của trẻ.

---

Có thể bạn quan tâm:

1. Đặc điểm sinh lý bệnh ở trẻ em
2. Khi trẻ bị tiêu chảy cấp thì ăn uống như thế nào?
3. Chấm dứt ngay táo bón theo Y học cổ truyền
4. 15 loại thực phẩm trị táo bón hiệu quả